بررسی و تحلیل جاذبه ها و پتانسیل های اکوتوریسمی شهرستان ارومیه

در طول شصت سال گذشته جهان شاهد تغییرات چشم گیری در زمینه شیوه مسافرت از یک مکان به مکان دیگر بوده است. در این مدت نه تنها شیوه های مسافرت بلکه مقاصد گردشگری، انگیزه و تعدد این مسافرت ها نیز تغییر نموده است. یکی از این تغییرات پیدایش شکل خاصی گردشگری به نام اکوتوریسم است که در سال های اخیر رشد بسیار سریعی داشته و به یکی از پدیده های مهم صنعت گردشگری تبدیل شده است. این شکل گردشگری احترام عمیقی نسبت به مردم، مکان های گردشگری و اشیایی که مورد بازدید قرار می گیرند دارد و در آن تأکید خاصی روی حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی، درگیر کردن مردم محلی در فرآیندهای برنامه ریزی و ایجاد رفاه برای این مردم دیده می شود. شهرستان ارومیه واقع در شمال غرب ایران با تنوع منابع اکولوژیکی و فرهنگی، فرصت های بسیار زیادی برای سرمایه گذاری در زمینه توسعه اکوتوریسم دارد. این پژوهش با بررسی این فرصت ها و قوت ها و تعیین نقاط ضعف و تهدیدها، به ارائه استراتژی های مناسب برای توسعه اکوتوریسم این منطقه می پردازد. این پژوهش با توجه به هدف، از نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحلیلی، توصیفی و پیمایشی است. در این تحقیق پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری تحقیق، جهت کسب اطلاع از مناطق مورد مطالعه و بررسی جایگاه و چگونگی گردشگری در آن منطقه، اقدام به انجام عملیات میدانی شد. به طور کلی سه پرسشنامه برای انجام این تحقیق آماده شد. پس از تکمیل این پرسشنامه ها، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و excel و مدلswot و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار arcgis استفاده گردید. آزمون آماری (ضریب آلفای کورنباخ) نشان داد که این پژوهش از اعتبار و پایایی مناسب برخوردار است. نتایج پژوهش نشان داد که شهرستان ارومیه با مجموع 40 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و 19 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناها و با امتیاز وزنی 3/13 و 2/82 به ترتیب برای نقاط قوت و فرصت و امتیاز وزنی 3/78 و 3/22 به ترتیب برای ضعف ها و تهدید، پتانسیل ها و توانمندی های فراوانی برای توسعه اکوتوریسم دارد ولی در عین حال اکوتوریسم این منطقه با چالش ها و مشکلات جدی و اساسی مواجه می باشد که از نمونه های بارز آن می توان به دریاچه ارومیه به عنوان مهم ترین پدیده اکوتوریسمی این منطقه اشاره کرد. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که در صورت برنامه ریزی درست و استفاده بهینه و منطقی از جاذبه های اکوتوریسمی و رفع مشکلات و نقاط ضعف و استفاده از فرصت های موجود، می توان شاهد توسعه اقتصادی در زمینه های ایجاد درآمد، اشتغال، تنوع فعالیت های اقتصادی و بطور کلی افزایش سطح رفاه برای مردم این منطقه بود.